ایجاد باغ و باغچه روی بام و کشت بر روی آن توسط ایرانی ها در ۲۵۰۰ سال پیش و بر روی بام زیگورات ها به کار گرفته شده‌است. همچنین باغ های سبز ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح توسط مردم بابل ساخته شده‌بود. باغ های معلق بابل فضا های سبزی بودند که روی بام ها و مهتابی های چند ساختمان قرار داشتند. در ادامه بیشتر در مورد روف گاردن صحبت خواهیم کرد. در کشور های سرد سیری مانند اسکاندیناوی، ایسلند و سوییس از گذشته رویش گیاهی بر روی بام ها به عنوان روش ساختمان سازی مرسوم بوده. به دلیل قابلیت عایقی لایه‌های خاک و گیاهان، در مناطق سرد سیر ساختمان را گرم نگه داشته، و به همان موازات در مناطق گرمسیر مانند تانزانیا از نفوذ گرمای بیرون به درون جلوگیری می‌کرده‌است. اما با شروع قرن هجدهم، نمونه‌های کوچکی از بام های سبز در کشورهای مختلف به اجرا درآمدند. از دلایل اجرای این نمونه‌ها میتوان کمبود فضای باز و توسعه و رشد شهر ها را در آن دوره نام برد. شروع موج جدیدی از کاربرد بام سبز مربوط به نمیه قرن بیستم مربوط میشود. با مورد توجه قرار گرفتن کیفیت محیط زیست در بافت شهری و چالش های زیست محیطی شهرهای بزرگ در اوایل دهه شصت میلادی، موج جدید رویکرد به بام های سبز، در مفهوم جدید و امروزیشان، به دلیل مزایای زیست محیطی و به عنوان راه حل اکولوژیک از اروپا آغاز شد و با یک دهه تاخیر در آمریکای شمالی این شیوه ها را به کار گرفتند.
انواع روف گاردن
سبک های متفاوتی برای اجرا و طراحی روف گاردن وجود دارد اما به طور کلی میتوانیم به ۳ دسته اصلی که می توان سایر سبک هارا زیر شاخه ای از آنها محسوب کرد تقسیمشان کنیم. این تقسیمبندی عبارتند از:
- سبک گسترده
- سبک نیمه فشرده
- سبک فشرده
انتخاب هر یک از این سبک ها ارتباط مستقیم با نوع سازه ساختمان و میزان تحمل فشاز سازه دارد.
سبک گسترده
عمق بستر روف گاردن های گسترده کمتر از سقف های فشرده است که معمول حدود ۶.۷ تا ۱۰ سانتی متر است. با توجه به کم بودن عمق نسبی آن، سبک گسترده معمول به مقاصد زیبایی و محیط زیست استفاده می شوند.نصب این نوع سبک بسیار ساده است و نیاز به تعمیر و نگهداری بسیار کمتری دارد. به همین دلیل بسیار متنوع برای ساخت و یکپارچه سازی است.این به این دلیل است که پوشش گیاهی (معمول به شکل قارچ یا علف هرز یا ترکیبی از این دو ) از قبل رشد می کند و در فرش ها اجرا می شود، به این معنی که به راحتی قابل حمل به محل نصب است. 
ضخامت: ۶.۷ سانت ی متر تا ۱۰ سانتی متر لایه زهکشی: بدون الیه زهکشی جداگانه لایه رویشی: گیاهان زینتی و ساکولنت نوع رسانه: رسانه درشت لایه آب یاری : نیاز ی نیست اقلیم: در منطقه ای با بارندگی کافی استفاده می شود وزن: ۶۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم بر متر مربع
نیمه فشرده
این نوع سبک ترکیبی از دو سیستم گسترده و فشرده است و دارای فواید دو سبک ذکر شده است، اما دارای ظرفیت بار بیشتری است. در عین حال سبز شدن در داخل پانل های گسترده سبک وزن صورت میگیرد. 
ضخامت: ۱۵ تا ۳۱ سانتی متر لایه زهکشی: لایه زهکشی جدا لایه رویشی: ز ینتی، گونه ها ی علفزار، چمنزار و چوبی چند ساله نوع رسانه: رسانه چند دوره ای لایه آب یاری : در صورت استفاده از چمنزار ضروری است اقلیم: در اکثر اقلیم ها رایج است و پوشش گیاهی بیشتری را دربر میگیرد وزن: ۲۵ %بالاتر یا کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر متر مربع
فشرده
به دلیل عمق باغچه های سبک فشرده نسبت به گسترده، آنها دامنه وسیعی از پوشش گیاهی (تخت گل، چمن، درختان، درختچه ها، درختچه ها و غیره) را در برمیگیرد، و همچنین ویژگی هایی مانند آبنما، نیمکت ها، مسیرهای ماسه و غیره باعث ارتقای زیبایی بصری فضا میشود.لازم به ذکر است که نیازهای نگهداری و آبیاری در این سبک بسیار قابل توجه است و هزینه های عملیاتی نیز بالاتر میباشد. با این حال، سبک فشرده می تواند تاثیر زیبایی شناختی بیشتری نسبت به سبک گسترده داشته باشد . 
ضخامت: بیش از ۳۱ سانتی متر لایه زهکشی: سیستم زهکشی مجزا لایه گیاهی : گیاهان سطح زمین نوع رسانه: الیه رسانه رشد فشرده لایه آب یاری : مورد نیاز اقلیم: به دلیل ساختار و عامل نگهداری کمتر در اقلیم های گرم و مرطوب رایج است وزن: ۲۰۰ – ۵۰۰ کیلوگرم بر متر مربع
مناسب سازی بام سبز برای غلبه بر مشکالت زیست محیطی
به نظر می رسد ایده بام های سبز در کالن شهرها برای مزایای زیست محیطی در اواخر قرن بیستم پذیرفته شده باشد. اجرای بام سبز در ساختمان ها در برخی شهرها به عنوان رویکردی برای توسعه محیط شهری ارائه شده است. مزایای اجرای بام سبز در سه بخش مزایای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی تفکیک شده است.
زیست محیطی
- فیلتراس یون طبیعی : بام سبز به عنوان فیلتر هوای طبیعی برای جذب گرد و غبار و تمیز کردن هوا عمل می کند.
- کاهش دی‌اکسید کربن به دلیل وجود گیاهان و عمل فوتوسنتز.
- سقف سبز می تواند تا ۴ درصد از گرد و غبار فلزات سنگین شهری را به دام میندازد.
- آکوستیک: توانایی بام سبز در کنترل و کاهش انعکاس صدا.
- مدیریت آب طوفان: بام سبز به عنوان سطوح متخلخل عمل می کند و آب های طوفان را کنترل می کند.
- کاهش دمای فضا تا ۴ درجه سانتیگراد.
اجتماعی
- بام سبز مکان هایی برای تفریح و استراحت ای جاد می کند.
- بام سبز ثابت کرد که تماس با طبیعت تأثیر روانی دارد و سالمت و تندرستی انسان را افزایش میدهد.
- گیاهان در مناطق شهری با ترکیب شدن با بافت ساختمان ها، مردم را بیشتر از باغ ها جذب می کنند.
- سقف ها میتوانند محیطهای بسیار ح یات ی را برای گونه های نادر یا در معرض خطر ایجاد کنند.
اقتصادی
- انرژی: بام سبز از طریق سایه اندازی، عایق کاری، تبخیر و تعرق و افزایش جرم حرارتی در کاهش مصرف انرژی مفید است.
- با توجه به قابلیت گیاهان در کاهش دما، آنها تکنیک مناسبی برای کاهش تقاضا ی انرژی سرمایشی و بهبود بازده انرژی ساختمان ها هستند.
- بام سبز باعث کاهش انقباض و رشد مصالح ساختمانی به دلیل دما می شود و عالوه بر آن به عنوان محافظ در برابر باران اسیدی و اشعه ماوراء بنفش عمل می کند.
- آسایش حرارتی: گیاهان به دلیل ظرفیت جذب امواج کوتاه و خنک کردن جو باعث کاهش جزیره گرمایی شهری میشوند.
- بام سبز با محافظت از سقف در برابر حرارت، نوسانات اشعه ماوراء بنفش و استرس روزانه، طول عمر سقف ساختمان را افزایش می دهد.
مبلمان روف گاردن؛ ویژگی ها و انواع آن
مبلمان روف گاردن چه ویژگی‌هایی دارد؟ قبل از پرداخت هرگونه هزینه، در نظر بگیرید که مبلمان مناسب فضای بام باید دارای ویژگی های زیر باشد:
سبک
انتخاب یک تکه یا کل سِت مبلمان روف گاردن یک تصمیم کاملاً شخصیست. به دنبال صندلی‌هایی که باعث خشکی بیشتر میشوند نباشید. درعوض، همان حس خلاقیت و سبکی که در تزئین دکوراسیون داخلی خانه خود استفاده کرده‌اید را بکار ببرید. مبلمان مناسبی را انتخاب کنید که عنکاس شخصیت و روحیات در آن مشهود باشد.
راحتی
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هر قطعه از مبلمان، راحتیست. اگر قصد ندارید از استراحت در یک فضای سبز در پشت بام خانه لذت ببرید، هدفتان از خرید مبلمان چیست؟ صندلی‌های مناسب از نظر ارگونومیک، آرامش و راحتی فرد را افزایش داده و همچنین به میزان لذت افراد نیز میافزاید.
مقاوم در برابر آب و هوا
یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب انواع مبلمان برای روف گاردن، نحوه عملکرد آن در برابر شرایط آب و هوایی مختلف است. به طور مثال در هنگام بد شدن وضعیت آب و هوا، باید کوسن‌ها را به داخل خانه منتقل کنید، اما خود فریم مبلمان چی؟ ببینید آیا متریال استفاده در مبلمان میتواند در برابر باران، برف و حتی تابش نور خورشید مقاومت کنند!
تمیز کردن آسان
بهترین مبلمان برای روف گاردن باید قابل تمیز کردن و غیر قابل نفوذ باشد. حصیر مصنوعی یک انتخاب عالی برای این موضوع است. زیرا باعث عدم ایجاد لک و رشد قارچ میشود. در بیشتر اوقات، شما برای تمیز کردن مبلمان خود، فقط نیاز به استفاده از آب و مواد شوینده ملایم دارید. همچنین، میتوانید مبلمان را در همان پشت بام شستشو دهید. فاکتورهای مهم دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از: هنگامی که آماده خرید مبلمان مناسب برای روف گاردن هستید، باید مکانی را که قرار است مبلمان در آنجا قرار بگیرد را مدنظر قرار دهید. آیا مبلمان جزئی از فضای بام است با تمام فضای بام را اشغال می کند؟ این مورد نشان میدهد که اندازه مساحت پشت بام شما چقدر است، اگر فضایی بزرگ دارید، میتوانید بخشی از محیط را به مبلمان راحتی و بخشی دیگر را حتی به مبلمان غذاخوری اختصاص دهید.مورد دیگر ذخیره سازی است. مبلمانی که قابل ذخیره سازی و جمع شدن باشد، این امکان را میدهد که از تمام کوسن ها، بالش ها و روکش د رصورت عدم استفاده به خوبی نگهداری کنید. این مهم باعث می شود هم ظاهر مبلمان تمیز باقی بماند و هم در برابر شرایط آب و هوایی بَد، مبلمان طول عمر بیشتری کنند.
انواع مبلمان روفگاردن
مبلمان زیادی برای روف گاردن وجود دارند که انتخاب نوع مناسب آن میتواند کار دشوار باشد. چه به دنبال میز و صندلی‌هایی برای ناهار خوری در فضای بام سبز باشید یا برای استراحت و گذراندن اوقان خوش، باید انواع مبلمان مناسب برای باغ بام را به خوب بشناسید:
مبلمان چوبی
مبلمان بام سبز در انواع مختلفی از چوب طبیعی موجود هستند. برخی از محبوبترین چوبهایی که برای مبلمان فضای باز به کار گرفته میشود، آنهایی هستند که از چوب سخت یا نرم ساخته می شوند. چوب سخت از درختان پهن برگ و چوب نرم از درختانی که سوزنی شکل هستند تهیه می شود.شش نوع چوب وجود دارند که محبوبیت بیشتری دارند. هر نوع دارای درجات مختلفی از دوام و مقاومت هستند، اما اکثر این چوبها برای طول عمر بیشتر نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. آستر های ضد آب، روغن برای پوشش نهایی مبلمان چوبی توصیه می شوند. چوب کاج برای افرادی که تمایل دارند مبلمان خود را به رنگ خاصی درآورند، ایده آل است، در حالی که چوب ساج به دلیل مقاومت طبیعی اش در برابر پوسیدگی بسیار محبوب است.
مبلمان فلزی
انواع مختلفی از مبلمان روف گاردن شامل فلزاتی مانند آلومینیوم، استیل ضدزنگ و آهن است. آلومینیوم سبک است و زنگ نمی‌زند. با این حال، از لحاظ زیبایی نسبت به سایر انواع فلزات جذابیت کمتری دارد. فولاد ضد زنگ نسبت به آلومینیوم محکم‌تر است، اما برخلاف نامش، نیاز به نگهداری منظم دارد تا از زنگ زدگی ناشی از اکسید شدن جلوگیری کند.مبلمان آهنی با ظاهری لوکس و در عین حال با دوام و محکم ساخته میشود. این مبلمان آهنی در بسیاری از سبک‌ها موجودند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند. همچنین سنگین‌تر از سایر مبلمان ها هست و آن را به گزینه‌ای مناسب برای محیط‌هایی که باد زیادی می‌وزد تبدیل میکند.
مبلمان پلاستیکی
مبلمان پلاستیکی ممکن است به دلیل زیبایی کمتر نسبت چوب و فلز و یا دوام پایین‌تر از شهرت کمتری برخوردار باشد، اما قیمت ارزان آن میتواند مبلمان پلاستیکی را به انتخابی مناسب تبدیل کند. البته، هنگام صحبت از مبلمان پلاستیکی در بام سبز، سبک‌های مختلف و کیفیت زیادی در بازار وجود دارند. با این حال، پلاستیک در کنار ارزان بودن، نگهداری راحتی نیز دارد. مبلمان پلاستیکی نیز در رنگ‌ها و اشکال مختلفی وجود دارند که متناسب با انواع سبک‌ها طراحی میشوند.
مبلمان حصیری
مبلمان حصیری معمولاً مصنوعی بوده یا از چوب درخت نخل برای محیطهای با فضای گرمسیری یا آب و هوای شرجی مناسب است. مبلمان حصیری نیز نسبت به چوب و فلز ارزان تر است؛ ولی میتواند جنبه زیباشناسی متفاوتی داشته باشد. هنگام خرید این نوع مبلمان، به یاد داشته باشید که بافت محکم‌تر معمولاً نشانه کیفیت خوب حصیر است. تغییر کوسن‌ها یا بالش‌ها راهی آسان برای تغییر سریع دکوراسیون فضای روف گاردن شما خواهد بود.
تاسیسات روفگاردن
تاسیسات بام سبز شامل تاسیسات برقی و مکانیکی ، عایق رطوبتی و زهکشی ، سیستم الکتریکی و نورپردازی ، تامین آب و آبیاری ، تامین نور خورشید ، سیستم های گرمایشی و سرمایشی ، کنترل وزش باد ، ایجاد حریم شخصی و کفپوش است که در ادامه به آنها میپردازیم.
تاسیسات برقی و مکانیکی
یکی از اساسی ترین نیاز های روفگاردن تاسیسات الکتریکی و مکانیکی آن است که باید حتما به صورت اصولی و به وسیله متخصصان مربوطه طراحی و نصب شود. برای حفظ ایمنی تاسیسات ، نصب آن قبل از اجرای عایق رطویتی انجام میشود. پس از نصب سیستم لوله‌کشی آب ، برق و گاز آنها را با یک لایه بتن میپوشانند تا در برابر آسیب ها و ضربه های مکانیکی محافظت شود و در انتها با انجام عایق کاری و نصب کفپوش کف بام تکمیل میشود.اما در انواع بام هایی که کف سازی آنها به صورت کف کاذب (پداسیل) و یا شاسی کشی فلزیست ، این تاسیسات میتوانند به صورت رو کار و در زیر سازه کف نهایی اجرا شوند.لازم به ذکر است این تاسیسات برای سیستم های شومینه ، آتشدان و اشپزخانه نیاز است و در صورت نبود آنها این تاسیسات را میتوان حذف کرد.
عایق رطوبتی و زهکشی
بعد از اتمام نصب تاسیسات مکانیکی نوبت به عایق سازی رطوبتی میرسد. این عایق ها میتواند به صورت قیرگونی ، ایزوگام ، عایق عای رطوبتی چند لایه و یا عایق رطوبتی نانو باشد اما درمورد روف گاردن عایق ها باید حتما از نوع ضد ریشه باشند تا در برابر نفوذ و آسیب ریشه گیاهان به سازه به خوبی مقاومت کنند.نکته دیگری که باید درنظر گرفت زهکشی کف روف گاردن است تا جلوی آب ماندگی در مواقع باران و آبیاری را بگیرد زیرا آب ماندگی میتواند باعث خفگی گیاهان و آسیب به کف روف گاردن شود. زهکشی در عین اینکه دائمی اجرا میشود باید کل بام را پوشش دهد.
سیستم الکتریکی و نورپردازی
برای اجرای سیستم آبیاری به صورت اتوماتیک و نورپردازی روفگاردن ، باید تاسیسات برقی از قبل آماده باشند. سیستم برق کشی همراه با دیگر تاسیسات بر اساس نقشه الکتریکی بام نصب میشود و در آن خروجی های برق کنترل آبیاری ، محل نصب چراغ ها و خروجی پریز های برق مشخص میشود. بعد از اجرای تاسیسات عایق رطوبتی و زهکشی نوبت به اجرای مابقی تاسیسات مانند چراغ ها ، سینک و سیم کشی ها میرسد.
تامین آب و آبیاری
به منظوری آبیاری گیاهان روف گاردن بهتر است از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده کرد. این نوع آبیاری هم برای گیاهان مناسب است هم از ورود حجم زیادی از آب به روف گاردن جلوگیری میکند. سیستم آبیاری قطره‌ای همراه با سیستم تصفیه و سیرکولاسیون جلوی هدر رفتن آب را نیز میگیرد. ضمن اینکه آبیاری اتوماتیک بر اساس زمان‌بندی ، نوع گیاه و فصل برنامه ریزی میشود و در نتیجه آن روف گاردن به راحتی و در زمان مناسب آبیاری میشود.
تامین نور خورشید
قبل از آنکه پوشش گیاهی روف گاردن را انتخاب کنید باید موقعیت ساختمان ، ضلع های نورگیر روف گاردن و میزان سایه اندازی ساختمان های مجاور را در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که گیاهانی که نیاز به افتاب مستقیم ندارند در ضلع افتاب گیر ساختمان قرار نگیرند. نور خورشید باعث رشد و تغذیه گیاه میشود و نبود آن میتواند گیاه را پژمرده و از بین ببرد ، به همین دلیل این موضوع حائز اهمیت است ؛ چرا که سلامت گیاه و زیبایی فضا به آن بستگی دارد.
سیستم های گرمایشی و سرمایشی
روف گاردن ها کاملا به محیط باز در ارتباطند به همین دلیل متریال و گیاهان به کار رفته در آن باید در حالت عادی به آب و هوای اقلیمی آن منطقه مناسب باشد. با این حال در بعضی موارد ممکن است در فصل های گرم و سرد سال سیستم های سرمایشی و گرمایشی در آنها تعبیه گردد. روف گاردن ها به دلیل نداشتن سقف در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دارند و به علت قرارگیری در جزیره گرمایی شهری گرمای تولید شده توسط وسایل تقلیه نیز به روی آن تاثیر میگذارد به طوری که در فصول گرم فصای روف گاردن گرم تر از سطح زمین و در فصول سرد سطح آن سرد تر از سطح زمین است. برای خنک کردن فضا در فصول گرم میتوان از دستگاه مه پاش که یک دستگاه سرمایشی از نوع تبخیری است استفاده کرد و در فصول سرد میتوان برای گرم کردن فضا از دستگاه گرماتاب کمک گرفت. توجه داشته باشید که سیستم های سرمایشی جذبی و تراکمی به هیچ وجه برای فضای باز مناسب نیستند.
کنترل وزش باد
امروزه بلندی ساختمان ها به دلیل افزایش جمعیت امری عادیست و به سبب این اتفاق شاهد ارتفاع زیاد ساختمان ها با زمین هستیم. این ارتفاع باعث شدت گرفتن وزش باد میشود و به همین دلیل کنترل این وزش های یک عمر ضروری در ساخت و اجرای روف گاردن است. برای کنترل این باد ها میتوان از عنوان بادگیر ها استفاده کرد ، البته باید یاد آور شد که اجرای بادگیر ها طبق ضوابط و مصوبات شهرداری باشد.
ایجاد حریم شخصی
یکی دیگر از مواردی که دارای اهمیت بالایست وجود حریم خصوصی در روفگاردن است. از آنجایی که روف گاردن ها در پشت بام اجرا میشوند، ساختمان های مجاور به آن دید کامل دارند و این امر باعث کاهش حس امنیت و اسایش ساکنین میشود. اما برای حل این مشکل میتوان از آلاچیق ها ، سایبان ها و دیوار های مشبک کمک گرفت.با این حال اگر همچنان دید به فضای بام زیاد بود میتوان با پوشش های گیاهی و دیوار های سبز دایره دید را کمتر کرد.
در پایان از شما بسیار خوشحال می‌شویم تا نظر خود را در مورد این مقاله به اشتراک بذارید. ما در مجموعه مرشدار انواع خدمات معماری را ارائه می‌کنیم.
بسیار کامل و جذاب بود